مطالعه جامعه‌شناختی کیفیت مطالبه‌گری اجتماعی در بین شهروندان سنندج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه آموزشی علوم اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

2 استاد، گروه جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

10.22034/jbpd.2025.141934.1013

چکیده

هدف: مقاله حاضر سعی در تبیین این مسأله را دارد که مطالبات اجتماعی شهروندان سنندجی در راستای حل مشکلات در حوزه خدمات شهری به چه صورت بوده است و چه مؤلفه‌­ها و شرایطی در شکل‌­گیری مطالبه اجتماعی شهروندان یا عدم آن نقش داشته است.. در تحقیق حاضر چگونگی مطالبات اجتماعی در حوزه خدمات شهری در سنندج با بهره‌­گیری منظومه­‌ای از سازه‌­های مفهومی/ نظریِ مرتبط از جمله مفاهیم کنش، بوروکراسی، عادت‌واره، میل به پیشرفت، سود-زیان، مطالبه اجتماعی، دلزدگی و حقوق شهروندی مورد بررسی قرار گرفت
روش: جهت نیل به هدف تحقیق از روش تحلیل مضمون (به مثابه روش) بهره گرفته شد. مشارکت­‌کنندگان شامل آن دسته از شهروندان سنندجی است که در سال 1403 در شهر سنندج زندگی می­‌کردند و بیش از ده سال سابقه سکونت داشتند. جهت انتخاب نمونه­‌ها از روش نمونه‌­گیری هدفمند استفاده گردید. انتخاب نمونه‌­ها نیز با رعایت تنوع در پایگاه اجتماعی و اقتصادی، طیف­های سنی، رشته تحصیلی و تمایل بیشتر به همکاری در پژوهش، انجام گردید. برای گردآوری داده‌­ها از تکنیک مصاحبه کیفی عمیق به شیوه نیمه ساخت­‌یافته استفاده گردید و با 38 نفر مصاحبه به عمل آمد. سپس مصاحبه‌­ها با استفاده از نرم‌­افزاز maxqda و تکنیک‌­های­ کدگذاری مورد تحلیل قرار گرفتند. در راستای تحلیل داده­‌ها از مدل استربرگ و دپوی و گیتلین بهره گرفته شد. براساس این مدل، داده­‌ها در شش مرحله مدیریت داده‌­ها، ساخت و تدوین مضمون­‌ها ، گروه­‌بندی مضمون­‌ها در سطوح بالاتر انتزاع،  ترسیم داده­‌ها، کشف معانی و تم‌­های زیرین یا توسعه تحلیل و اشباع تماتیک تحلیل شدند.
یافته­‌ها: یافته­‌های تحقیق دربرگیرنده 35 مفهوم بود که در 11 مضمون طبقه­‌بندی شدند. مضمون‌­های به دست آمده نیز در سه مضمون اصلی دسته­‌بندی شدند؛ این مضامین حکایت از آن دارند که از یک سو، عدم آموزش مطالبه اجتماعی در نهاد خانواده و نهاد آموزش و پرورش، فرایندهای بوروکراتیک طولانی و ناکارآمد و همنوایی اجتماعی منفی مانع شکل­‌گیری زمینه‌­های مطالبه اجتماعی در حوزه خدمات شهری شده­‌اند (انسداد ساختاری) و از سوی دیگر، احساس نیاز و تمایلی در زمینه حل مشکلات حوزه خدمات شهری یا ارتقای آن شکل نگرفته است و در نظام فکری مردم باور به تغییر به واسطه مطالبه اجتماعی جایگاهی ندارد (فقدان عادت‌واره مطالبه اجتماعی). چنین شرایطی موجب شده است که شهروندان سنندجی در حوزه خدمات شهری مطالبه اجتماعی نداشته‌­اند.
نتیجه گیری: این نتیجه­ بیانگر آن است که در شکل‌­گیری عدم مطالبه اجتماعی در حوزه خدمات شهری عوامل ساختاری و عاملیتی نقش دارند. بنابراین مطالبه اجتماعی نه صرفاً امری عاملیتی است و نه صرفاً امری ساختاری، بلکه دربرگیرنده هر دو بُعد کنش می­‌باشد. دیگر نتیجه تحقیق حکایت از آن دارد که در جامعه سنندج انسداد ساختاری و بوروکراسی بیمار منجر به شکل‌­گیری دلزدگی در سازمان­‌های بوروکراتیک شده است که می‌­توان آن را دلزدگی بوروکراتیک نامید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Sociological study of the quality of social demands among the citizens of Sanandaj

نویسندگان [English]

  • fardin mohammadi 1
  • mohsen noghani dokht bahmani 2
1 Assistant Professor, Department of Social Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran.
2 Professor, Department of Sociology, Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Objective: This article attempts to explain the social demands of Sanandaj citizens in order to solve problems in the field of urban services. and also what items and conditions have played a role in the formation of the citizens' social demand or lack of it. In the present study, social demands in the field of urban services in Sanandaj were examined by using a set of related conceptual/theoretical constructs, including the concepts of action, bureaucracy, habitus, and desire for progress, profit-loss, social demand, Blasé, and citizenship rights.
Method: To collect and analyze the data was used thematic analysis method. Participants included those Sanandaj citizens who lived in Sanandaj in 1403 and had a residence history of more than ten years. Purposive sampling method was used to select the samples. The selection of samples was also done by considering diversity in social and economic background, age range, field of study, and willingness to cooperate in the research. To collect data, a semi-structured in-depth qualitative interview technique was used, and 38 people were interviewed. Then, the interviews were analyzed by using maxqda software and coding techniques. The Osterberg, Depuy, and Gitlin model was used for data analysis. Based on this model, the data were analyzed in six stages: data management, theme preparing, theme grouping at higher levels of abstraction, data mapping, discovery of meanings and underlying themes or development of analysis, and thematic saturation.
Results: The research findings included 35 concepts that were categorized into 11 themes. The obtained themes were also categorized into three main themes; on the one hand,these themes indicate that the lack of social demand education in the family and education institutions, long and inefficient bureaucratic processes, and negative social conformity have prevented the formation of social demand areas in the field of urban services (structural blockage) and on the other hand, the feeling of need and desire to solve problems in the field of urban services or improve them has not been formed and the belief in change through social demand has no place in the people's intellectual system (lack of social demand habit). Such conditions have caused the citizens of Sanandaj to have no social demand in the field of urban services.
Conclusion: This result indicates that structural and agency factors play a role in the formation of lack of social social demand in the field of urban services. Therefore, social demand is neither purely agency nor purely structural, but rather includes both dimensions of action. Another result of the research indicates that in Sanandaj society, structural blockage and sick bureaucracy have led to the formation of Blasé in bureaucratic organizations, which can be called Bureaucratic Blasé.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social demand
  • urban services
  • structural blockage
  • lack of habit
  • Sanandaj

مراجع

References
Abadian, H & Safari, Z. (2014). Social and Cultural Demands of Women in the Constitutional Era to the Reign of Reza Shah. Historical Essays, 5 (2), 1-19. (In persian).
Abdolrahmani, R.Kiani, J, & Shah-Mirzaei, A. (2018). Investigating the impact of Kurdish ethnic demands on public security in Kurdistan Province. Journal of Police Geography, 6 (24), 107-132. (In persian).
Aksoy, A., & Robins, K. (2003). The Enlargement of Meaning: Social Demand in a Transnational Context. Gazette (Leiden, Netherlands), 65(4-5), 365-388. https://doi.org/10.1177/0016549203654004.
Alizadeh, M, Baghdar Delgosha, A. (2016). Investigating women's social demands in newspapers of the Constitutional era (with emphasis on women's letters in the newspaper Iran No. Women and Society, 7 (1), 201-218. (In persian).
Al-Yasin, Ahmad (2016). Iran's Status in Global Development Indicators (2013-2015). Journal of the Conference on Sustainable and Balanced Regional Development Model, 3 (16), 4-1. (In persian).
Amin Aghaee, M. and Ghiasvand, A. (2020). Citizenship Behaviors in the People of Tehran; Active or Erosion of Norms. Quarterly Journals of Urban and Regional Development Planning, 4(11), 1-28. doi: 10.22054/urdp.2021.57366.1269. (In persian).
Aramaki Taghi, A., Mobaraki Mehdi, Shahbazi, Z.(2012), Investigation and identification of applied indicators of social development. Socio-cultural development studies. 2012; 1 (1): 7-30 URL: http://journals.sabz.ac.ir/scds/article-1-21-fa.html. (In persian).
Azkia, M (1994), Sociology of Development. Tehran: Kaleme. (In persian).
Azkia, M, Ghaffari, Gh.(2009) Sociology of Development. Tehran: Kayhan Publications. (In persian).
Barnett, tony (2005). Sociology and Development, London, huttchinson.
Bourdieu, P (2002). Sporting Actions and Social Actions. Translated by Mohammad Reza Farzad, Arghanun Quarterly, 20, 101-110. (In persian).
Bourdieu, P. (2012). Distinction: A Social Critique of Judgments of Taste. Translated by Hassan Chavoshian. Tehran: Sales Publishing. (In persian).
Bourdieu, Pierre (1995). Outline of theory of practice. Translated by Richard Nice, Combridge:  Combridge University Press.
Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qulitative Research in Psychology, 3 (2), 77- 101.
Fallah Haghighi, N, Ramezanpour Nargesi, Gh. (2021). Determining the degree of development of provinces in economic, social, cultural and infrastructure sectors. Entrepreneurship and Commercialization Group, Scientific and Industrial Research Organization of Iran, Research Institute for New Technologies Studie. (In persian).
Harrison, D. (1997) Sociology of Modernization and Development. Translated by Alireza Kaldi, Tehran: University of Welfare and Rehabilitation Sciences. (In persian).
Kloot, B.(2009). Explaning the value of Bourdieus framework in the context of institutional change. Studies in higher education. 34 (4). 469- 481.
Lohsaizadeh, A. (2012). Sociology of Development, Tehran: Payam Noor University Press. Haines, Jeffrey (2014). Development Studies, translated by Reza Shirzadi, Javad Ghobadi, Tehran: Ageh Press. (In persian).
Mirhosseini, B. , Aqhajani Mersa, H. and Habibpour, K. (2019). Social Demands of Women and the Relation of Lifestyle and Social Capital (A Case Study of Women in Qazvin City). Journal of Woman and Family Studies, 7(1), 73-95. doi: 10.22051/jwfs.2017.16985.1541.(In persian).
Mohammadpour, A. (2013). Anti-method; Practical steps and procedures in qualitative methodology, Tehran: Sociologists Publications, Volume 2. (In persian).
Molaii, Y. (2010). RIGHT TO DEVELOPMENT: FROM POLITICAL TO LEGAL CLAIM. POLITICAL QUARTERLY, 40(4), 315-33. (In persian).
Mottaqi, E & Roshani, A. (2011), The role of the state in developing and limiting discourses of contemporary civil demands of Iranian women. Iranian Social Development Studies, 4 (1), 25-39. (In persian).
Neuman, W. Lawrence. (1997). Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches. Boston: Allyn and Bacon.
Qaderzadeh, O., Mohammadi, F. and Mohammadi, H. (2017). The Youth and Premarital Relationships: A Qualitative Study of Contexts, Interactions and Conse-quences. Strategy for Culture, 10(38), 7-40. (In persian).
Rahmatollahi, H & Mousavizadeh, S. (2011). The role of the new middle class in the democratic demands of the Pahlavi period. Journal of Iranian Sociology, 12(4), 3-36.
Ray, D.; Crozier, G.& Clayton, J. (2009). Strangers in paradise? Working- class student in elite university. Sociology, 43 (6). 1101-1120.
Ritzer, G. (2011). Sociological Theory. Translated by Mohsen Salasi, Tehran: Scientific Publications. (In persian).
Simmel, Georg (1950). The Metropolis and Mental Life. adapted by D. Weinstein from Kurt Wolff (Trans.) The Sociology of Georg Simmel. New York: Free Press, pp.409-424.
Todaro, M. (1989). Economic Development in the Third World. Translated by Gholam-Ali Farjad, Tehran: Planning and Budget Organization. (In persian).
Wacquant, L. (2004). Following Pierre Bourdieu into the field. Ethnography, 5 (4), 387- 414.
www.sabteahval.ir/kurdestan.
 
 
زیست سیاست و توسعه
دوره 1، شماره 2
شهریور 1404
صفحه 45-62

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 مرداد 1403
  • تاریخ بازنگری: 22 مهر 1403
  • تاریخ پذیرش: 10 تیر 1404

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار